لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 20 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
2
بررسی اثر صادرات غیرنفتی بر رشد اقتصادی در ایران
در سالهای اخیر، از توسعه صادرات غیرنفتی به عنوان یکی از سیاستهای مورد تأکیددولت نام بردهاند.
در سالهای اخیر، از توسعه صادرات غیرنفتی به عنوان یکی از سیاستهای مورد تأکیددولت نام بردهاند. تحلیلگران اقتصادی کشور نیز، کم و بیش، به موضوع توسعه صادراتغیرنفتی به عنوان راهبردی موفقیتآمیز برای رسیدن به نرخ رشد اقتصادی بالا، اشاره کردهاند.راهبرد توسعه صادرات، در واقع، پس از تجربه موفقیتآمیز در شماری از کشورهای در حالتوسعه، وارد متون اقتصادی گردید. از لحاظ تجربی نیز در سالهای اخیر، در این مورد مطالعاتزیادی صورت گرفته است. در این مقاله، کوشیدهایم تا با دادههای آماری ایران و استفاده از یکمدل تابع تولید، اثرهای رشد صادرات غیرنفتی را بر رشد اقتصادی، بررسی نماییم. در مدلمورد استفاده در این پژوهش، اثر صادرات غیرنفتی بر رشد اقتصادی از طریق اثرهای جانبی وافزایش بهرهوری، توضیح داده میشود. نتایج این پژوهش که براساس دادههای آماری سالهای۱۳۴۶ تا ۱۳۷۶، انجام یافته است، اثرهای مثبتی از رشد صادرات غیرنفتی را بر رشد تولیدناخالص داخلی بدون نفت در ایران، نشان نمیدهد. به نظر میرسد میزان صادرات غیرنفتی درایران و ترکیب آن، در این زمینه، علل اصلی باشند.
رابطه صادرات با رشد اقتصادی که هدف اصلی این تحقیق میباشد در برآورد معادلات تایید میگردد. این رابطه بنابه آنچه که آثار جانبی صادرات بر بقیه بخشهای اقتصادی نامیده میشود بدست میآید. این نتیجه در مورد کالاهای صنعتی از اهمیت بیشتری برخوردار است چونکه منابع جانبی مورد بحث که مواردی مانند گسترش ظرفیت تولیدی جامعه، افزایش بهرهوری عوامل و تخصیص بهینهتر عوامل تولید را دربرمیگیرد، بطور بالقوه از صادرات صنعتی مستقیما" قابل حصول است . صادرات نفت علیرغم آنکه رشد قابل ملاحظهای در اقتصاد ایران را موجب شده است ، لکن بعلت نوسانات شدید آن و همچنین اثرات رکودی آن بر بقیه بخشها در هنگام رشد این متغیر، اثرات سوئی را بر مجموعه اقتصاد ایران بر جای گذاشته است ، در عین حال نمیتوان نقش مثبت تامین مالی درآمدهای نفتی را در رشد اقتصادی انکار کرد. سیاستهای تشویق صادرات در ایران عمدتا" با هدف رفع محدودیت ارزی صورت گرفته است و در این زمینه سیاستهای دولت مهمترین عامل بشمار میآیند. علیرغم این سیاستها، صادرات غیرنفتی کشور همچنان متکی به محصولات و کالاهائی است که بطور سنتی و طی قرون گذشته، دارای بازارهای معین و نسبتا" مطمئن در صحنه جهانی بوده است . صادرات مدرن کشور نیز از مزیت نسبی و تخصیص بهینه منابع برخوردار نبوده و صرفا" بواسطه انگیزههای فراهم آمده توسط دولت رشد یافتهاند. بطور کلی صادرات غیرنفتی کشور از تمرکز کالائی و جغرافیائی برخوردار بوده و چون عمدتا" از کشش پائینی برخوردار هستند هرگونه نوسان درآمدی در بازار جهانی آنها موجبات بی ثباتی درآمدهای غیرنفتی صادراتی را فراهم میآورد و این در حالی است که استراتژیهای توسعه صادرات موفق، چنین نقیصهای را مرتفع کردهاند.
2
اثر تجارت خارجی بر رشد اقتصادی ایران(1338-1380)
ازجمله عواملی که تأثیر به سزایی در رشد اقتصادی اکثر کشورهای در حال توسعه داشته، اتکا به تجارت خارجی بوده است و بعلت وابستگی شدید این کشورها به درآمدهای صادراتی و واردات مورد نیاز جهت پی ریزی صنعتی، تجارت خارجی نقشی اساسی و انکارناپذیر در رشد اقتصادی این کشورها دارد. هدف مقاله حاضر، تعیین جایگاه صادرات و واردات (به تفکیک کالاهای سرمایهای، واسطهای و مصرفی) بر رشد اقتصادی ایران در دوره (1380-1338) است که در برآورد الگوها از بسته نرم افزار Eviews.3 استفاده شده است.
نتایج حاصل از بررسیها نشان میدهند که با افزایش 1درصد در رشد صادرات کالاها و خدمات به نرخ رشد GDP به اندازه 19. درصد اضافه میشود و همچنین با افزایش 1درصد در رشد واردات کالاها و خدمات به نرخ رشدGDP به اندازه 1. اضافه میشود. همانطور که ملاحظه میکنیم اهمیت ضریب صادرات بیشتر از واردات میباشد.
- مقدمه
شاید بتوان گفت مهمترین بحث اقتصادی در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم ـ به ویژه در کشورهای در حال توسعه ـ مسأله رشد اقتصادی بوده است. از این رو نظریههای بسیاری در باب مسأله رشد در طول سالهای پس از جنگ جهانی دوم مطرح شد. هدف اساسی نظریههای رشد، توضیح عوامل تعیین کننده نرخهای رشد در یک کشور و بررسی دلایل تفاوت نرخهای رشد و درآمدهای سرانه بین کشورها میباشد. یکی از عواملی که تأثیر به سزایی بر رشد اقتصادی برخی کشورهای در حال توسعه داشته، تجارت خارجی است. به طور کلی، در مسیر رشد اقتصادی کشورهای جهان سوم، به دلیل وابستگی شدید این کشورها به درآمدهای صادراتی و از طرف دیگر وابستگی به واردات مواد مورد نیاز جهت پیریزی ساختار صنعتی، تجارت خارجی نقشی اساسی و انکارناپذیر و در عین حال حساسی را ایفا میکند. عدم توجه به ا
4
ین عامل مهم در تحقیقات و بررسیهای رشد اقتصادی در این کشورها، نتایج تحقیقات و پیشبینیهای مربوط به اینده را دچار خطا میکند. چنانچه تحقیق به صورت کمّی و با ابزارهای اقتصادسنجی صورت گیرد، حذف این عامل مهم و مؤثر در رشد اقتصادی، ضرایب برآورد شده در مدل را به صورت اریب (تورشدار) برآورد نموده و در نتیجه مدل دارای خطای تصریح میشود.
در زمینه مطالعات تجارت خارجی و رشد اقتصادی، به دلیل نقش گستردهتر صادرات بر رشد اقتصادی، این متغیر کانون توجه بسیاری از محققین را تشکیل میدهد. در این زمینه مطالعات زیادی انجام شده است که میتوان به مطالعات بالاسا (1977) میکائیلی (1977)، گیسینگ (1979)، فدر (1982)، رام (1985)، فوسو (1988)، شیهی (1990)، یغمائیان (1994) و چاوجانگ ـ مارشال، بهمنی اسکویی و الس (1993) اشاره کرد. در همه این بررسیها مدل رشدی را به کار بردهاند که در آن، صادرات به عنوان عامل مؤثردر رشد اقتصادی در کنار عوامل سرمایه و نیروی کار وارد مدل میشود.
- تجزیه و تحلیل کلّی روند تجارت خارجی ایران
نظر به اینکه تجارت خارجی عامل مؤثری در شکل دادن به اقتصاد کشور است و میتواند تمامی بخشهای اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد، نگاهی به تحوّلات تجارت خارجی ایران مفید به نظر میرسد. تجارت خارجی در ایران دو هدف اصلی را دنبال کرده است: از یک سو بر منافع اقتصادی کشور در راستای تأمین نیازمندیهای عمومی تأکید دارد، و از سوی دیگر، مکمل جنبههای خارجی رویههای فرهنگی و دیپلماتیک است.
ایران نیز، همانند اغلب کشورهای در حال توسعه، از فعالیتهای گسترده تجارت خارجی برخوردار است و مانند بیشتر این کشورها مبادلات بینالملل، غالباً قیمت پذیر است. در زمینه صادرات، بیش از 80% عایدی ارزی کشور، از محل صدور نفت خام و گاز تأمین میشود که منبعی پایان پذیر است. روند تولید و صادرات نفت، نه فقط به مسائل اقتصادی، بلکه تا حدود زیادی به حیات سیاسی کشور پیوند خورده است. عدم سرمایهگذاری اساسی و علمی در بخش صادرات غیرنفتی و نیز فقدان احساس نیاز و ضرورت برنامهریزی توسعه صادرات غیرنفتی، به دلیل درآمدهای قابل توجه نفت، مهمترین عوامل اتکای شدید اقتصاد کشور به فروش نفت در سالیان پیش از انقلاب را تشکیل میدهند. سیاست کلی این دوره، صدور هر چه بیشتر نفت و گاز جهت فراهم نمودن امکان مصرف بیشتر کالاهای وارداتی، عنوان میشود. در سالهای پس از انقلاب نیز به دلیل بروز شوکهای مثبت و منفی در قیمت جهانی نفت و نوسانات صدور نفت از کشور (متأثر از وقوع انقلاب اسلام
4
ی و محدودیتهای دوران دفاع مقدس)، شاهد نوسان درآمدهای نفتی کشور هستیم.
عدم شفافیت سیاستهای جامعه در زمینه مالکیت خصوصی، دیدگاه خاص نسبت به سرمایهداری ، بینظمیها در جریان ملی شدن صنایع، وجود شرایط نااطمینانی و ریسکهای سیاسی و غیر اقتصادی، مواردی هستند که میتوان به عنوان مهمترین دلایل تنزّل صادرات غیرنفتی در طول دورة انقلاب و سالهای پس از آن (1362 ـ 1356) نام برد.
پس از این دوره، افزایش صادرات غیرنفتی عمدتاً به دلیل نیاز کشور به ارز، جهت تأمین مخارج جنگ تحمیلی و انجام بازسازیهای پس از آن صورت گرفت. اما اقتصاد ایران هیچگاه نتوانست خود را از رتبه پایین صدور کالاهای اولیه و مواد خام فاقد ارزش افزوده نجات دهد و وابستگی به صادرات نفت همچنان ادامه یافت. فقدان برنامهریزیهای جامع و انعطافپذیر در عرصة صادرات، در کنار بیتوجهی به مسائلی مانند بستهبندی، بازاریابی و سایر خصوصیات بخش صادرات، از مهمترین تنگناها و موانع توسعة صادرات کشور شمرده میشوند.
از نگاه اقتصاد کلان، افزایش توان اقتصادی و دستیابی به مرحله توسعه یافتگی، اهداف مهمی به شمار میایند. به عنوان مثال، گسترش صادرات مشتقات نفتی و کاهش وابستگی به صادرات نفت خام، دستیابی به بازارهای مختلف به نحوی که بتوان بیشترین مقدار کالا را با قیمتهای تعادلی عرضه داشت و از وضعیت مازاد و یا تراز تجاری برخوردار بود، مورد نظر بسیاری از اقتصاددانان کشور در طول سالیان گذشته بوده است ولی عدم طراحی و اجرای استراتژیهای دقیق، منظم و علمی در مورد تجارت خارجی، در کنار اجرای ناقص و پرنوسان سیاستهای اقتصادی، عرضه بازرگانی خارجی ایران را به میدانی پرآشوب، کم بازده و با قابلیت اتکای ضعیف تبدیل کرده و حتی کشور با وجود برخورداری از موقعیت سوقالجیشی خاص و تنوع منابع و اقلیمها به دلیل مدیریت ضعیف در عدم استفاده بهینه از منابع هرگز از توان و قدرت خود استفاده کافی نبرده و از تحولات جهانی فاصله گرفته است؛ تا جایی که امروز در زمره کشورهای در حال توسعه قلمداد میشود. اصلاح این وضعیت، نیازمند طراحی و به کارگیری مجموعهای هدفمند و منظم از سیاستها، خطمشیها و جهتگیریهای اقتصادی ـ سیاسی و فرهنگی است که در آن، ارتباط با دنیای خارج از جایگاه و موقعیت ویژهای برخوردار باشد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 25 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
واحد گرگان
عنوان:
پروژه راهسازی
ارائه مدل ارزیابی فنی ـ اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراه ها
ارائه مدل ارزیابی فنی ـ اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراه ها
چکیده
انتخاب بهینه مسیرهای مختلف راهی به ویژه آزادراهها و بزرگراهها که به عنوان شریانهای اصلی از دیدگاه کارشناسان نگریسته میشوند و علاوه بر این هزینه های هنگفت ناشی از ساخت پروژههای راهسازی، این سؤال پراهمیت را که کدام یک از گزینههای آزادراه و یا بزرگراه سازی اقتصادی ترند، مطرح میکنند. در این مقاله به صورت نظری الگویی را اجزای مربوط به زمان سفر، تصادفات، عوارض و مصرف سوخت ارائه خواهد شد. منافع حاصل از احداث و بهرهبرداری از این دو گزینه (آزاد راه و بزرگراه) به صورت جداگانه در مقایسه با جاده دوخط سنجیده میشوند و سپس نتایج به دست آمده از تحلیل منفعت به هزینه (CBA)، بهترین گزینه را از نظر اقتصادی تعیین کنید. برای نیل به این هدف، الگوی فوق به کمک نرم افزار اکسل (Excel) تهیه گردیده است که خروجیهای آن در قالب یک مثال موردی به طور خلاصه ارائه خواهند شد. بررسی تأخیر در زمان ساخت پروژهها، تغییرات سالیانه رشد ترافیک، تفاوت در هزینههای ساخت و مدت اجرای پروژه و نقش آن در اقتصادی بودن طرح از جمله ویژگیهای این الگوست.
2
1. مقدمه
شبکه های حمل و نقل، به ویژه حمل و نقل جادهای اتصال دهنده مراکز مختلف بوده و عامل مهم توسعه، تجارت و ارتباط بین کشورهای منطقه و جهان میباشند. یک شبکه حمل و نقل جادهای کارآمد میباید از مزایای چون ارزانی، روانی، سرعت، امکان رسیدن به موقع و همخوانی با توسعه پایدار برخوردار باشد. گزینه نهایی با توجه به شرایط زمین، توپوگرافی، محدودیتهای ترافیکی و زیست محیطی انتخاب میشود. در صورتی که بتوان ارزش پولی هزینه های مربوط به یک گزینه را تعیین کرد، معیار اصلی در انتخاب آن گزینه میتواند اقتصادی بودن باشد. رشد ترافیک همیشه عامل مهمی در ارتقاء کیفیت راهها بوده است. بهبود کیفیت راهها به ویژه راههای اصلی دو خطه به دو صورت امکانپذیر است. در حالت اول توسعه راه اصلی موجود به صورت دو سوارهرو (جدا کردن خطوط رفت و برگشت) در محورهای شریانی خاص و حالت دوم حفظ راه موجود با شرایط فعلی آن و احداث یک آزادراه جدید حداقل چهارخطه است. این مقاله بر آن است تا الگویی برای انتخاب بهینه یکی از حالت های ذکر شده فوق مبنی بر مشخصات فنی و اقتصادی ارائه کند.
2. ادبیات موضوع
محدودیت منابع در دسترس ایجاب میکند که انسان برای بهرهبرداری از آنها روش مناسبی انتخاب گرده و از امکانات موجود با برنامهریزی صحیح استفاده بهینه نماید. یکی از مهمترین فرایندهای برنامه ریزی، ارزیابی چند گزینه انتخاب شده و سایر گزینههای کنار گذاشته میشوند. هر چه ارزش ریالی اجرای طرح ها افزایش یابد اهمیت ارزیابی اقتصادی آنها نیز بیشتر میشود. بر حسب تحقیقات وینفری، سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه در پاریس OECD و رایت هزینه های اصلی حمل و نقل در طبقهبندیهای مختلف تقسیم میشوند که به طور خلاصه در جدول 1 توضیح داده میشود.
جدول 1. ردهبندی هزینه راهها
طبقهبندی
مثال
هزینه برنامهریزی، طراحی و اداری
هزینه مشاوره و نظارت
هزینه تعمیرات و عملکرد
عملیات خاکی، روسازی و حریم راه
3
هزینه کاربری
هزینه سازهای
روسازی، جاروکشی و روشنایی
هزینه عملکرد وسایل
سوخت لاستیک، استهلاک وسیله
هزینه زمان سفر
وسیله ساعت سفر کرده در واحد زمان
هزینه تصادفات
نرخ تصادفات بر واحد هزینه
هزینه محیطی، اجتماعی
صدا، آلودگی هوا، خسارت لغزندگی جاده
ارزیابی اقتصادی گزینههای مختلف احداث راه همواره برای پروژههای مختلف در کشورهای گوناگون اهمیت داشته است. در مطالعه موردی Wisconsin هدف انتخاب چهار گزینه آزادراه، آزادراه ـ بزرگراه نوع 1 و 2 و راه چهار خطه مورد ارزیابی قرار گرفت. افزایش سود اقتصادی در این مطالعه شامل کاهش زمان سفر و هزینههای حمل و نقل کاهش تصادفات بوده است. در این مطالعه موردی ارزش زمان 7 دلار در یک ساعت برای وسیله نقلیه شخصی و کاهش تصادفات مبتنی بر مطالعات انجام شده در اداره راههای آمریکا برآورد شدهاند. نتایج منافع مربوط به خودروها نشان میدهند که آزادراه بیشترین منافع را به علت کاهش زمان سفر و کاهش تصادفات درمقایسه با گزینه های دیگر در بر دارد. مقایسه منافع و هزینه ها برای گزینه های مختلف این مطالعه موردی در جدول 2 انجام شده است.
جدول 2. مقایسه نتایج ارزیابی اقتصادی گزینههای مختلف (میلیون دلار)
حالت (الف)
حالت (ب)
حالت (پ)
حالت (ت)
ارزش فعلی خالص کل
846
732
737
481
ارزش فعلی خالص هزینه ها
550
447
334
225
نسبت سود به هزینهها
5/1
6/1
2/2
1/2
سود خالص
296
285
403
256
همان طور که در حدول 2 دیده میشود، حالت (پ) با نسبت سود به هزینه بیشتر در اولویت تصمیمگیری قرار میگیرد.
4
یک کار تحقیقاتی در کشور هند برای محاسبه زمان، در راهها انجام شده است. ارزش زمان معمولاً پرهزینهترین عامل در تعیین ارزیابی اقتصادی یک پروژه به شمار میآید.
در این کار تحقیقاتی، ارزش زمان برای مسافران و خدمه در دو بخش اقتصادی برای شاغلین و افراد بیکار مورد بررسی قرار گرفته است. ارزش زمان سفر برای یک سواری 5/41 و برای یک اتوبوس 9/538 روپیه در ساعت در نظر گرفته شده است.
همچنین برای کامیونت و کامیون این مبالغ 5/67 و 70 روپیه در ساعت محاسبه شدهاند.
روشهای بسیاری در ارزیابی اقتصادی پروژه های راهسازی در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند، که مهم ترین آنها عبارتند از:
1. روش سود به هزینه
2. روش هزینه واقعی
3. روش ارزیابی چند ضابطه ای
4. روش خطرپذیری ـ سود
5. روش ارزیابی اثرات محیطی
برای ارزیابی فنی و اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراهها توجه به شاخص فنی ـ اقتصادی از اهم موارد بوده و لذا برای بررسی این شاخص که در تصمیمگیری نهایی مهمترین عامل است، انتخاب روشی مناسب برای ارزیابی مورد نیاز است. در این مقاله با استفاده از روش سود و هزینه، الگویی برای ارزیابی فنی ـ اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراهها ارائه شده است.
3. ساختار الگو
اهدافی که از ساخت پروژههای راهسازی انتظار میروند و ملاک انتخاب بین گزینه های مختلف هستند، به سه بخش زیر تقسیم میشوند.
الف: کمینه بودن هزینه های راهسازی
ب: افزایش مشخصات عملکردی و بهرهبرداری
ج: افزایش نتایج حاصل از سرمایه گذاری اقتصادی
لذا میتوان نمودار (الگوریتم) نشان داده شده در شکل 1 را به عنوان اهداف مورد نظر تشکیل داد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 14 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
بهینهیابی اقتصادی سیستم لجن فعال
چکیده:
در سالهای گذشته آلودگیهای ناشی از دفع انواع فاضلاب اعم از خانگی، صنعتی، کشاورزی و ... د ر کشورمان موجب شده است تا تصفیه و کنترل این آلایندهها از اولویتهای مهم حفاظت، مدیریت و برنامهریزی محیط زیست باسد. در همین راستا مسوولان امر مبادرات به وارد کردن تکنولوژی روشهای مختلف تصفیه فاضلاب و از جمله سیستم لجن فعال به کشور نمودهاند. هرچند که امروزه در خصوص طراحی این سیستمها با توجه به در دسترس بودن منابع مختلف پیشرفتهای خابی حاصل شده است، اما کمبود تجربه و عدم آشنایی کافی به مسائل اجرایی، راهبری و نگهداری سیستمهای تصفیه و هزینههای گزاف مورد نیاز معضلی است که انتخاب آنها را عمدتاً با دشواری همراه ساخته است. بنابراین برای جلوگیری از به هدر رفتن وقت و سرمایه بهینهیابی اقتصادی سیستمهای رایج تصفیه فاضلاب در ایران و علیالخصوص لجن فعال موضوعی ضروری و اجتنابناپذیر است.
در این مقاله بهینهیابی اقتصادی سیستم لجن فعال با استفاده از یک برنامه کامپیوتری دینامیکی انجام گرفته است تا بتوان چند مرحلهای بودن سیستم و ساختار خاص ارتباطب بین این مراحل را مدل نمود. در این برنامه کامپیوتری هزینههای اجرایی، بهرهبرداری و تعمیر واحدهای مختلف یک تضفیهخانه فاضلاب با سیستم لجن فعال با توجه به نقشههای اجرایی آن و همچنین با استفاده از نمودارها، آمار و ارقام بینالمللی موجود ارزیابی گردیده است. سپس بهینهیابی اقتصادی با درنظر گرفتن ترکیبهای گوناگونی از واحدهای مختلف این سیستم صورت پذیرفته است. در انتها با توجه به سرمایهگذاریهای کلان کشور در امر تصفیه فاضلاب و لزوم صرفهجویی اقتصادی صورت پذیرفته است. در انتها با توجه به سرمایهگذاریهای کلان کشور در امر تصفیه فاضلاب و لزوم صرفهجویی اقتصادی در این زمینه، پس از بررسی مشکلات، راهکارها و پیشنهاداتی مطرح شده است.
مقدمه
بشر در طی قرون متمادی فضولات ناشی از فعالیتهای مختلف خود را (اعم از مسکونی، تجاری، صنعتی و ...) چه به صورت جامد و چه به صورت مایع به محیط زیست اطرافش دفع کرده است. این امر را باید ناشی از در دسترس بودن سطوح وسیع و کافی برای دفع زمینی فاضلاب تصفیه نشده و یا وفور آبهای پذیرنده دانست که با توجه به میزان کم فاضلاب، این سطوح و آبهای پذیرنده قادر به پالایش طبیعی فاضلاب (خودپالایی) بوده
3
اند، اما این روند به دلیل رشد سریع جمعیت، توسعه شهرنشینی، صنعتی شدن، مکانیزه شدن کشاورزی و افزایش مقدار فاضلاب از لحاظ کمنی و بالا بودن میزان آلودگی از لحاظ کیفی باعث تخریب محیط زیست و به مخاطره افتادن منابع طبیعی گردید. این موضوع سبب شد که تقاضا برای اعمال روشهای کارآمدتر در کنترل و تصفیه فاضلاب رشد فزایندهای پیدا کند. این امر محققان را بر آن داشت که سیستمهایی را در جهت به حداقل رساندن آلودگیهای محیط زیستی طراحی نمایند که از پیامدهای آن بوجود آمدن انواع سیستمهای تصفیه فاضلاب بوده است.
سیستمهای تصفیه فاضلاب بر حسب نوع عملکرد و راندمان تصفیه به انواع گوناگونی تقسیمبندی میشوند. طبیعتاً بکارگیری هر کدام از سیستمهای تصفیه فاضلاب تابع مقررات کشوری و محلی، قابلیت اجرا (با توجه به خصوصیات فنآوری، اجتماعی، فرهنگی و ... محل)، نیروی انسانی متخصص و میزان تصفیه مورد نیاز، نحوه استفاده از پساب حاصل از تصفیه و ... میباشد. سیستم تصفیه فاضلاب مناسب برای استفاده در یک موقعیت معین آن است که این تنگناها را مورد توجه قرار داده و تصفیهخانهای ارائه کند که هزینه کلی آن حداقل بوده و قابلیت رسیدن به راندمان موردنظر را در بیشتر روشهای وابسته داشته باشد. سیستم تصفیه فاضلاب بررسی شده در این مقاله لجن فعال میباشد که به علت مقبولیت و عمومیت بکارگیری برای تصفیه فاضلاب در ایران با جزئیات واحدهای مربوطهاش مورد بررسی قرار گرفته است.
فرآیند لجن فعال در سال 1914 و در انگلستان توسط آردن و لاکت ارائه گردید. علت نامگذاری آن به این اسم، استفاده از یک توده فعال از میکروارگانیسمهایی است که قادرند فاضلاب را به صورت هوازی تثبیت کنند. برای انجان این فرآیند، واحدها، تاسیسات و تجهیزات مختلفی مورد نیاز است که به عنوان مثال میتوان از واحدهای آشغالگیری، دانهگیری، تهنشینی اولیه، حوض هوادهی، تهنشینی ثانویه، تانک تغلیظ لجن و هاضمها نام برد. این واحدها، به همراه تجیهیزات و تاسیسات مربوط، هزینههای قابل توجهی از لحاظ سرمایهگذاری اولیه جهت ساخت، نصب و راهاندازی و در ادامه هزینههای سالیانه بالایی جهت راهبری و نگهداری سیستم را میطلبند.
از پارامترهای مهم در انتخاب نوع سیستم تصفیه، پارامترهای اقتصادی میباشند. پارامترهای اقتصادی مهمی که چگونگی انتخاب و بکارگیری سیستمهای تصفیه فاضلاب را تحتالشعاع خود قرار میدهند، شامل هزینه سرمایهگذاری اولیه سازهای، تجهیزات و تاسیسات مختلف برقی، شیمیایی و مکانیکی و ... (اعم از ریالی و ارزی)، هزینه سالیانه بهره
4
برداری و نگهداری و هزینه تامین مواد مصرفی میباشند. در کشورهای در حال توسعه (و از جمله در کشور ما) با توجه به نیاز سیستمهای تصفیه فاضلاب به تجهیزات و فناوری خارجی و تغییرات و نوسانات نرخ ارز لازم است طراحی این سیستمها به گونهای انجام پذیرد که در عین برآورده ساختن کیفیت موردنظر پساب خروجی، حداقل هزینه را نیز به همراه داشته باشد. با توجه به تنوع واحدها و هزینههای مربوطه در سیستمهای تصفیه فاضلاب، محققان درصدد تهیه و تنظیم برنامههای کامپیوتری برآمدند که با الهام از مدلهای ریاضی بتوانند ضمن بهینهیابی اقتصادی پروژه، به اصول طراحی بهینه سیستمهای تصفیه دست یابند. این برنامهها به دلایل مختلف در عمل زیاد موفق نبودند و به همین علت نیاز به طراحی مدلی که قادر باشد با بکارگیری فرآیندی سیستماتیک، ترکیبی از تصمیمات متوالی را تعیین کرده و به حداکثر شدن کارایی کلی سیستم منتهی گردد، احساس گردید که این امر منجر به ارائه برنامهریزی پویا شد.
از آنجا که روابط حاکم بر سیستم تصفیه فاضلاب به طور منظقی و تجربی غیرخطی میباشند، استفاده از برنامهریزی پویا به دلیل ساختار آن مورد توجه قرار گرفت و کارآمد بودن آن توسط ایونسون و همکاران (1969) چیا و دفیلیپی (1970) به اثبات رسید. برنامهریزی پویا یک فن محاسباتی است که بر اساس اصل بهینهگی بلمن پایهریزی شده است.
بر اساس اصل بهینهگی بلمن، خط مشی بهینه که شامل مجموعهای از تصمیمگیریهاست، این ویژگی را دارد که وضعیت و تصمیمگیریهای ابتدایی هر چه باشند، تصمیمگیریهای باقیمانده باید خط مشی بهینه را، با توجه به وضعیت حاصل از تصمیمات قبلی تشکیل دهند. برنامهریزی پویا بر این اصل استوار است. در بسیاری از مسائلی که در آنها رشتهای از تصمیمهای مرتبط با یکدیگر مطرح میباشد، غالباً از برنامهریزی پویا که ماهیتاً روشی ریاضی است، استفاده میشود. دلیل آن، این است که برای هر سیستم، شبکهای بر اساس نوع ارتباط بین مراحل آن تعریف میشود که با حل این شبکه از طریق برنامهریزی پویا میتوان مقدار بهینه را در طی مراحل گوناگون تعیین نمود.
کارهای قابل ملاحظهای به منظور حداقل ساختن هزینه سیستمهای تصفیه فاضلاب به روش کامپیوتری برنامهریزی پویا در دنیا صورت گرفته است.
در این تحقیق به بررسی یکی از سیستمهای رایج تصفیه فاضلاب در ایران (لجن فعال)، ارائه تابع هزینه برای انواع مختلفی از هر یک از واحدهای آن و بهینهیابی کامپیوتری این سیستم (با تاکید بر جنبههای اقتصادی) پرداخته شده است. در تعیین توابع هزینه سرمایهگذاری اولیه سازهای، تجهیزات و تاسیسات مختلف و هزینه سالیانه بهرهبرداری و نگهداری از جداول و منحنی
5
های موجود در مراجع معتبر و همچنین برآورد هزینه تصفیهخانههای طراحی شده در کشور استفاده شده است. این توابع بر حسب پارامترهای طراحی برای واحدهای کلیدی تصفیهخانه به صورت نمودارهایی ارائه گردیدهاند. بهینهیابی اقتصادی یک سیستم فاضلاب میتواند به کمک یک مدل کامپیوتری به روش برنامهریزی پویا و با استفاده از این توابع و نمودارها انجام گردد. به عنوان یک مثال حل شده هزینههای مختلف تصفیهخانه فاضلاب شهر شیراز ارائه گردیده و بهینهیابی اقتصادی در این تصفیهخانه خاص بحث و بررسی شده است. در انتها با توجه به سرمایهگذاریهای کلان کشور در امر تصفیه فاضلاب و لزوم صرفهجویی اقتصادی در این زمینه، راهکارها و پیشنهاداتی مطرح شده است.
روش تعیین توابع هزینه واحدها
همانطور که بیان گردید، جهت بهینهیابی یک سیستم تصفیه فاضلاب با گزینههای مختلف، لازم است ابتدا هزینه هر یک از واحدها اعم از ساختمانی، تاسیساتی، راهبردی، نگهداری و ... محاسبه گردد. در این ارتباط، شکل کلی توابع هزینه با استفاده از جداول و روابط موجود در مراحل معتبر به صورت یک تابع نهایی (Y=nXb) با دو ضریب ثابت کالیبراسیون (b, a) درنظر گرفته شد. در این توابع هزینه سرمایهگذاری اولیه بر حسب دبی طراحی تصفیهخانه و سایر پارامترهای طراحی هر واحد و هزینه سالیانه بهرهبرداری و نگهداری در حدود 2 الی 4 درصد هزینه سرمایهگذاری اولیه داده شده است. برای تطابق این توابع با شرایط ایران، علاوه بر هزینهها و پارامترهای طراحی مختلف نسبت ضرایب ثابت این توابع نیز بررسی گردید.
جهت کالیبراسیون توابع هزینه با توجه به شرایط ایران، اطلاعات هزینهای مربوط به تصفیهخانههای طراحی شده فاضلاب شهرهای مخلتف از جمله شیراز، رشت، لاهیجان، قزوین و گیلان غرب جمعآوری گردید. پس از بررسی اسناد و مدارک برآورد هزینه این تصفیهخانهها مشخص گردید که یک ارتباط منطقی بین دبیهای طراحی و برآوردهای هزینه انجام شده برقرار نبوده است. به عنوان نمونه، تصفهخانه شیراز با دبی طراحی بیشتر (940 لیتر بر ثانیه) و برآورد انجام شده بر اساس فهرست بهای 79، هزینه کمتری را نسبت به برآورد انجام شده برای دو تصفیهخانه رشت و لاهیجان با دبی طراحی کمتر (به ترتیب 73. و 300 لیتر بر ثانیه) بر اساس فهرست بهای 77، داشته است.
از یک دیدگاه مدیریتی، یکی از علتهای عدم وجود هماهنگی در برآورد هزینه تصفیهخانههای مختلف کشور با دبیهای طراحی آنها را میتوان در عمر کوتاهی دانست که از تشکیل مدیریت واحد و نظارت هماهنگ و همه جانبه بر صنعت آب و فاضلاب کشور (در قالب شرکت
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 19 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
بررسی آثار بودجه در نظام های اقتصادی ایران و ترکیه
1
بررسی آثار بودجه در نظام های اقتصادی ایران و ترکیه
1
بررسی آثار بودجه در نظام های اقتصادی ایران و ترکیه
1
بررسی آثار بودجه در نظام های اقتصادی ایران و ترکیه
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 25 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
واحد گرگان
عنوان:
پروژه راهسازی
ارائه مدل ارزیابی فنی ـ اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراه ها
ارائه مدل ارزیابی فنی ـ اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراه ها
چکیده
انتخاب بهینه مسیرهای مختلف راهی به ویژه آزادراهها و بزرگراهها که به عنوان شریانهای اصلی از دیدگاه کارشناسان نگریسته میشوند و علاوه بر این هزینه های هنگفت ناشی از ساخت پروژههای راهسازی، این سؤال پراهمیت را که کدام یک از گزینههای آزادراه و یا بزرگراه سازی اقتصادی ترند، مطرح میکنند. در این مقاله به صورت نظری الگویی را اجزای مربوط به زمان سفر، تصادفات، عوارض و مصرف سوخت ارائه خواهد شد. منافع حاصل از احداث و بهرهبرداری از این دو گزینه (آزاد راه و بزرگراه) به صورت جداگانه در مقایسه با جاده دوخط سنجیده میشوند و سپس نتایج به دست آمده از تحلیل منفعت به هزینه (CBA)، بهترین گزینه را از نظر اقتصادی تعیین کنید. برای نیل به این هدف، الگوی فوق به کمک نرم افزار اکسل (Excel) تهیه گردیده است که خروجیهای آن در قالب یک مثال موردی به طور خلاصه ارائه خواهند شد. بررسی تأخیر در زمان ساخت پروژهها، تغییرات سالیانه رشد ترافیک، تفاوت در هزینههای ساخت و مدت اجرای پروژه و نقش آن در اقتصادی بودن طرح از جمله ویژگیهای این الگوست.
2
1. مقدمه
شبکه های حمل و نقل، به ویژه حمل و نقل جادهای اتصال دهنده مراکز مختلف بوده و عامل مهم توسعه، تجارت و ارتباط بین کشورهای منطقه و جهان میباشند. یک شبکه حمل و نقل جادهای کارآمد میباید از مزایای چون ارزانی، روانی، سرعت، امکان رسیدن به موقع و همخوانی با توسعه پایدار برخوردار باشد. گزینه نهایی با توجه به شرایط زمین، توپوگرافی، محدودیتهای ترافیکی و زیست محیطی انتخاب میشود. در صورتی که بتوان ارزش پولی هزینه های مربوط به یک گزینه را تعیین کرد، معیار اصلی در انتخاب آن گزینه میتواند اقتصادی بودن باشد. رشد ترافیک همیشه عامل مهمی در ارتقاء کیفیت راهها بوده است. بهبود کیفیت راهها به ویژه راههای اصلی دو خطه به دو صورت امکانپذیر است. در حالت اول توسعه راه اصلی موجود به صورت دو سوارهرو (جدا کردن خطوط رفت و برگشت) در محورهای شریانی خاص و حالت دوم حفظ راه موجود با شرایط فعلی آن و احداث یک آزادراه جدید حداقل چهارخطه است. این مقاله بر آن است تا الگویی برای انتخاب بهینه یکی از حالت های ذکر شده فوق مبنی بر مشخصات فنی و اقتصادی ارائه کند.
2. ادبیات موضوع
محدودیت منابع در دسترس ایجاب میکند که انسان برای بهرهبرداری از آنها روش مناسبی انتخاب گرده و از امکانات موجود با برنامهریزی صحیح استفاده بهینه نماید. یکی از مهمترین فرایندهای برنامه ریزی، ارزیابی چند گزینه انتخاب شده و سایر گزینههای کنار گذاشته میشوند. هر چه ارزش ریالی اجرای طرح ها افزایش یابد اهمیت ارزیابی اقتصادی آنها نیز بیشتر میشود. بر حسب تحقیقات وینفری، سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه در پاریس OECD و رایت هزینه های اصلی حمل و نقل در طبقهبندیهای مختلف تقسیم میشوند که به طور خلاصه در جدول 1 توضیح داده میشود.
جدول 1. ردهبندی هزینه راهها
طبقهبندی
مثال
هزینه برنامهریزی، طراحی و اداری
هزینه مشاوره و نظارت
هزینه تعمیرات و عملکرد
عملیات خاکی، روسازی و حریم راه
3
هزینه کاربری
هزینه سازهای
روسازی، جاروکشی و روشنایی
هزینه عملکرد وسایل
سوخت لاستیک، استهلاک وسیله
هزینه زمان سفر
وسیله ساعت سفر کرده در واحد زمان
هزینه تصادفات
نرخ تصادفات بر واحد هزینه
هزینه محیطی، اجتماعی
صدا، آلودگی هوا، خسارت لغزندگی جاده
ارزیابی اقتصادی گزینههای مختلف احداث راه همواره برای پروژههای مختلف در کشورهای گوناگون اهمیت داشته است. در مطالعه موردی Wisconsin هدف انتخاب چهار گزینه آزادراه، آزادراه ـ بزرگراه نوع 1 و 2 و راه چهار خطه مورد ارزیابی قرار گرفت. افزایش سود اقتصادی در این مطالعه شامل کاهش زمان سفر و هزینههای حمل و نقل کاهش تصادفات بوده است. در این مطالعه موردی ارزش زمان 7 دلار در یک ساعت برای وسیله نقلیه شخصی و کاهش تصادفات مبتنی بر مطالعات انجام شده در اداره راههای آمریکا برآورد شدهاند. نتایج منافع مربوط به خودروها نشان میدهند که آزادراه بیشترین منافع را به علت کاهش زمان سفر و کاهش تصادفات درمقایسه با گزینه های دیگر در بر دارد. مقایسه منافع و هزینه ها برای گزینه های مختلف این مطالعه موردی در جدول 2 انجام شده است.
جدول 2. مقایسه نتایج ارزیابی اقتصادی گزینههای مختلف (میلیون دلار)
حالت (الف)
حالت (ب)
حالت (پ)
حالت (ت)
ارزش فعلی خالص کل
846
732
737
481
ارزش فعلی خالص هزینه ها
550
447
334
225
نسبت سود به هزینهها
5/1
6/1
2/2
1/2
سود خالص
296
285
403
256
همان طور که در حدول 2 دیده میشود، حالت (پ) با نسبت سود به هزینه بیشتر در اولویت تصمیمگیری قرار میگیرد.
4
یک کار تحقیقاتی در کشور هند برای محاسبه زمان، در راهها انجام شده است. ارزش زمان معمولاً پرهزینهترین عامل در تعیین ارزیابی اقتصادی یک پروژه به شمار میآید.
در این کار تحقیقاتی، ارزش زمان برای مسافران و خدمه در دو بخش اقتصادی برای شاغلین و افراد بیکار مورد بررسی قرار گرفته است. ارزش زمان سفر برای یک سواری 5/41 و برای یک اتوبوس 9/538 روپیه در ساعت در نظر گرفته شده است.
همچنین برای کامیونت و کامیون این مبالغ 5/67 و 70 روپیه در ساعت محاسبه شدهاند.
روشهای بسیاری در ارزیابی اقتصادی پروژه های راهسازی در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند، که مهم ترین آنها عبارتند از:
1. روش سود به هزینه
2. روش هزینه واقعی
3. روش ارزیابی چند ضابطه ای
4. روش خطرپذیری ـ سود
5. روش ارزیابی اثرات محیطی
برای ارزیابی فنی و اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراهها توجه به شاخص فنی ـ اقتصادی از اهم موارد بوده و لذا برای بررسی این شاخص که در تصمیمگیری نهایی مهمترین عامل است، انتخاب روشی مناسب برای ارزیابی مورد نیاز است. در این مقاله با استفاده از روش سود و هزینه، الگویی برای ارزیابی فنی ـ اقتصادی احداث و بهرهبرداری از آزادراهها و بزرگراهها ارائه شده است.
3. ساختار الگو
اهدافی که از ساخت پروژههای راهسازی انتظار میروند و ملاک انتخاب بین گزینه های مختلف هستند، به سه بخش زیر تقسیم میشوند.
الف: کمینه بودن هزینه های راهسازی
ب: افزایش مشخصات عملکردی و بهرهبرداری
ج: افزایش نتایج حاصل از سرمایه گذاری اقتصادی
لذا میتوان نمودار (الگوریتم) نشان داده شده در شکل 1 را به عنوان اهداف مورد نظر تشکیل داد.